اقتصاد خانواده بايد طوري مديريت شود كه بتواند نيازهاي رو به افزايش افراد خانواده را پاسخ بگويد. قدرت تحليل اقتصادي و سرمايه‌گذاري در خانواده از ضروريات است و ميزان مصرف بر پايه آن تعيين مي‌شود. بنابراين اين فكر كه تمام بودجه يك خانواده فقط به نيازها و ذوق و سليقه يك نفر پاسخ دهد كاري اشتباه است.

آقاي الف عادت دارد هر چيزي كه در ويترين مغازه‌ها مي‌بيند و دلش را مي‌برد، بخرد. او در خانه چيزهاي زيادي دارد كه حتي فهرستي از آنها در ذهنش نيست. آنقدر آقاي الف وسيله و خرد و ريز در خانه انبار كرده كه خانه تبديل شده به يك انباري بزرگ و ديگر واقعا نمي‌تواند آنچه را كه به آن نياز دارد پيدا كند و هر وقت به چيزي احتياج دارد در عوض اين‌كه آن را در خانه پيدا كند يكي ديگر مي‌خرد.

او در آمد خوبي دارد اما باورتان نمي‌شود طي ساليان دراز كار سخت هنوز هيچ پشتوانه خوبي در زندگي ندارد. جز يك خانه كوچك. او هنوز صاحب هيچ چيز ديگر نشده است.

رفت و آمدهايش را با آژانس انجام مي‌دهد و مي‌گويد من كلي ماشين خوشگل و نو دارم با راننده، پس چرا خودم ماشين بخرم و نگران مشكلاتش باشم؟ او نه يك قطعه زمين، نه سپرده‌اي در بانك، اوراق بهادار و سهام ندارد.

آقاي «الف» خودش است و وسايلش و كمدهايي كه وقتي بازشان مي‌كند يكهو يك عالمه وسيله خرد و ريز از آن بيرون مي‌ريزد. آيا اين كار او اقتصادي است؟ آقاي الف به اين موضوع توجهي ندارد. او فقط ازخريد كردن لذت مي‌برد.

خانم «ب» يك خانم مبادي آداب و شيك‌پوش است. او دوست دارد همه چيز به هم بيايد و به هماهنگي، اهميت زيادي مي‌دهد. به همين دليل هر وقت چيزي را مي‌پسندد بايد همه چيز‌هاي ديگر را نيز با آن ست كند. مثلا يك پارچه پرده‌اي زيبا را در بازار مي‌بيند و به خاطر آن فرش و مبل و خيلي از تزئينات منزل را عوض مي‌كند تا همه چيز با هم هماهنگ باشد.

اين شيوه او سبب شده هر چند وقت يك بار وسايل نوي خانه را به قيمت اندكي بفروشد يا ببخشد و چيزهاي جديدي بخرد.

او براي اين كار به گرفتن وام و قرض كردن از نزديكان نيز متوسل مي‌شود. شايد تعجب كنيد اگر بگويم خانم «ب» هنوز مستاجر است و يك آپارتمان از خودش ندارد.

او هرگز فكر نمي‌كند آيا كاري كه مي‌كند اقتصادي است يا نه. او فكر مي‌كند آدم در عمر كوتاهي كه دارد بايد مطابق سليقه‌اش عمل كند و زيبا و شيك زندگي كند. خانم «ب» خيلي زود از چيزها دلزده مي‌شود و شخصيت تنوع طلبي دارد، اما آيا تا آخر عمر مي‌تواند با اين شيوه زندگي كند؟

بايد‌ها و نبايد‌ها در اقتصاد خانواده

اقتصاد خانواده بايد طوري مديريت شود كه بتواند نيازهاي رو به افزايش افراد خانواده را پاسخ بگويد. قدرت تحليل اقتصادي و سرمايه‌گذاري در خانواده از ضروريات است و ميزان مصرف بر پايه آن تعيين مي‌شود. بنابراين اين فكر كه تمام بودجه يك خانواده فقط به نيازها و ذوق و سليقه يك نفر پاسخ دهد كاري اشتباه است.

براي اين‌كه به اقتصاد خانواده خود سر و سامان دهيد قبل از هر چيز بايد يك برنامه داشته باشيد.

برنامه‌اي كه درآمد و هزينه‌ها را متعادل سازد و درآمد شما را در خانواده به بهره‌وري برساند. براي اين كار بايد بدانيد چه ميزان پول را در چه زماني، چه موردي و چه مكاني هزينه كنيد.

اگر در خانواده شيوه درستي از هزينه‌كرد درآمدها صورت بگيرد و براي هر هزينه‌اي پيش‌بيني شده باشد اين شيوه كارآمد الگوي فرزندان نيز قرار مي‌گيرد و يك شيوه درست در جامعه ترويج مي‌شود.

بنابراين اگر شما اقتصاد خانواده خود را درست برنامه ريزي كنيد در واقع اقتصاد زندگي فرزندانتان را براي آينده تضمين كرده‌ايد و به آنان آموخته‌ايد كه چگونه از پس مخارج خود برآيند.

براي اين‌كه بين دخل و خرج خود توازن ايجاد كنيد بايد نيازهاي خود را بشناسيد. نيازهاي واقعي آنها هستند كه براي رشد جسمي، ذهني و روحي به آنها احتياج داريد. تفريح سالم غذا و مسكن نيازهاي واقعي هستند اما چيزي مثل سيگار و مواد مخدر فريبنده‌هايي هستند كه فقط پول شما را هدر مي‌دهند.

حتي چيزهاي كوچك‌تر مثل زيور آلات و مجسمه‌هايي كه خارج از ظرفيت خانه شماست، تنقلاتي كه مضر معرفي مي‌شوند و هر چيزي كه مشابه كارآمد آن را در خانه داريد و فقط با تبليغات فريبنده هوس كرده‌ايد كه آن را عوض كنيد از اين دست نيازها به شمار مي‌روند.

چشم و همچشمي، نداشت برنامه‌ريزي بلندمدت و آينده‌نگري مي‌تواند شما را در معرض ولخرجي قرار دهد.

حساب كتاب‌هاي مشترك

وقتي زن شاغل باشد و همسرش در زندگي مشترك رعايت حقوق وي را نكند و براي خرج كردن پولي كه هردو درمي‌آورند با او مشورت نكند يا حساب مشتركي وجود داشته باشد و زن بيش از اندازه از آن برداشت كند حساب و كتاب‌هاي زندگي مشترك به هم مي‌خورد و گاه در اين مورد دعواهاي جدي رخ مي‌دهد. براي اين‌كه جلو اين نوع مسائل گرفته شود راهكارهايي وجود دارد.

مريم درباره تجربه خود در اين مورد با ما صحبت كرده است. او خانم 27 ساله و متاهلي است كه در بانك كار مي‌كند و همسر او نيز دبير است. مريم و همسرش دو فرزند دارند. وي معتقد است حساب مشترك مي‌تواند اعتماد و همكاري زوجين را نشان دهد. مريم مي‌گويد: حساب‌كشي در مورد تك‌تك برداشت‌ها و خرج‌ها و خط‌كش گذاشتن در مورد همه مسائل مالي در خانواده ايجاد تفرقه مي‌كند. او مي‌گويد: من و همسرم طي 8 سال زندگي مشترك كاملا همديگر را شناخته‌ايم و اگر هريك خرج بزرگي داشته باشيم به ديگري مي‌گوييم و نظر او را مي‌خواهيم واگر در خانواده پذيرفته شد برداشت از حساب عملي مي‌شود. او مي‌گويد: اين شيوه، ما را به هم نزديك‌تر كرده و هرگز اختلافي در مورد درآمد و هزينه‌كردمان نداريم. اما نرگس تجربه ديگري دارد. او مي‌گويد در ابتداي زندگي مشتركمان درآمد من و همسرم هردو در دسترس بود و معلوم نبود چه كسي پول ديگري را خرج مي‌كند. اين بانوي 30 ساله و كارمند ادامه مي‌دهد: ‌كم‌كم حس كردم همسرم پول‌ها را زياد برداشت مي‌كند و آن را جايي خرج مي‌كند يا سرمايه‌گذاري مي‌كند. وقتي از او مي‌پرسيدم ناراحت مي‌شد و مي‌گفت زن كه نبايد با حساب و كتاب خانه كار داشته باشد. حتي وقتي مي‌خواستم براي خودم چيزي مثل طلا يا اتومبيل بخرم معترض مي‌شد.

اين بود كه بعد از يك دعواي حسابي و كلي قهر حساب‌هايمان را از هم جدا كرديم. مخارج من و خانه به عهده او گذاشته شد و من پولم را براي هرچه بخواهم از جمله مخارج خانه خرج مي‌كنم اما اين يك وظيفه نيست، كمكي است كه هروقت بخواهم انجام مي‌دهم و كسي نيز از من انتظار ندارد. حالا او هم فكر نمي‌كند من دارم سرمايه‌اش را هدر مي‌دهم. حتي چند وقت پيش من با پس‌اندازم يك خانه خريدم و او كاملا شوكه شده بود زيرا فكر مي‌كرد حقوق من كمتر از آن است كه بشود با آن چيزي خريد و من ولخرج‌تر از آن هستم كه چنين برنامه‌ريزي داشته باشم. حالا او نسبت به من اطمينان و احترام بيشتري قائل است و براي سرمايه‌گذاري‌هايش با من مشورت مي‌كند.

تمرين كنيد

براي اين‌كه بتوانيد حساب و كتاب مشتركي داشته باشيد بايد قبلا برنامه‌ريزي اقتصادي خانواده را تمرين كرده باشيد. اگر در اين امر تجربه‌اي نداريد اول مدتي اين كار را تجربه كنيد تا از دخل و خرج و برنامه‌ريزي براي آينده و هزينه‌هاي خانوار مطلع شويد.

حساب را دست حسابدان بسپاريد

اگر تجربه حساب مشترك و اين كارها براي شما و خانواده‌تان ضرر داشته بهتر است در خانواده يك مدير مالي تعيين كنيد و ديگران تابع او باشند. اين مدير مالي الزاما مرد خانواده نيست بلكه كسي است كه بهتر مي‌تواند اقتصاد خانواده را از فراز و نشيب بگذراند و سرمايه‌گذاري‌هاي مطمئني انجام ‌دهد و اهل صرفه‌جويي و برنامه‌ريزي صحيح است.اگر مي‌خواهيد همه چيز با اطمينان بيشتر پيش برود مي‌توانيد حساب مشتركي با دو امضا باز كنيد كه براي برداشت از حساب، حضور هر دو نفر الزامي باشد.

بخش خانواده ايراني تبيان

منبع : چهارديواري