خبرگزاري آريا-سال 92 با نگاه داهيانه مقام معظم رهبري سال حماسه سياسي و حماسه اقتصادي نام گرفته است به همين خاطر توجه به بخش هاي اقتصادي بايد در اولويت كار مسئولين كشور قرار گيرد.
با راهبردهاي تعيين شده از سوي مقام معظم رهبري بايد به سمت استقلال اقتصادي حركت كنيم تا آسيب‌پذيري ما درمقابل تشديد تحريم كاهش يابد چرا كه فشارهاي تحريم اقتصادي در سال گذشته نشان داد، دشمن از ضربه زدن به ايران اسلامي در هر عرصه‌اي كه بتواند دريغ نخواهد كرد.بدون ترديد در اين ميان بخش كشاورزي در خلق حماسه اقتصادي جايگاه مهم و نقش بي بديلي دارد.
با توجه به سهم 13درصدي بخش كشاورزي در توليد ارزش افزوده و 23 درصدي در اشتغال ،بخش كشاورزي مي تواند كشور را در زمينه تحقق حماسه اقتصادي ياري نمايد.
نقش صنايع تبديلي در توسعه روستايي
بر اساس اطلاعات بدست آمده، بيشتر از يك پنجم فرآورده هاي غذايي در كشورهاي در حال توسعه به صورت ضايعات بر اثر فساد ناشي از عوامل گوناگون فيزيكي، شيميايي و بيولوژي در مراحل كاشت، داشت و برداشت و پس از برداشت تا زمان توزيع و مصرف از بين مي رود. اين در حالي است كه شمار قابل توجهي از مردم اين كشورها براي تأمين مواد غذايي مورد نياز خود در تنگنا مي باشند.
به عقيده كارشناسان وصاحبنظران ، كشاورزي بعنوان محورتوسعه اقتصادي ايران كه معادل يك چهارم توليد ناخالص ملي ، يك سوم نيروي اشتغال وهمچنين تامين چهارپنجم نياز غذائي كشوررا به عهده دارد به علت شيوه كاشت سنتي و عدم بكارگيري مكانيزاسيون كشاورزي كه منجربه افزايش هزينه هاي توليد ونيزقيمت تمام شده محصولات توليدي است .لذا ادامه فعاليت كشاورزي را ازنظراقتصادي غيرقابل توجيه نموده به همين خاطر زمينه مهاجرت روستائيان را به حاشيه شهرها فراهم مي كند.
بدون ترديد ايجاد صنايع تبديلي در روستاها يكي از سودمند ترين ارتباطات بين دو بخش صنعت و كشاورزي است. اين صنايع از ميزان بيكاري هاي دائمي و فصلي در مناطق روستايي مي كاهد و به افزايش توليدات روستايي، بهره وري، ايجاد فرصت هاي شغلي، تأمين نيازهاي اساسي ، پيوند با ديگر بخش هاي اقتصادي و كاهش نابرابري هاي منطقه اي منجر خواهد شد. لذا اينگونه صنايع مي تواند پيش نياز استراتژي صنعتي شدن و تأمين كننده امنيت غذايي در كشور باشد.
در اقتصاد كشاورزي معاصر صنايع تبديلي عامل مهمي در فرآوري محصولات كشاورزي مي باشد. از يك سو ارزش افزوده محصولات اوليه بخش را ارتقا مي دهد و از سوي ديگر محصولاتي به بازار ارايه مي كند كه با استفاده از تكنولوژي مدرن به دست آمده اند . بنابراين از نظر استمرار توليد و مولد بودن داراي ويژگي هاي مناسبي هستند. علاوه بر اين از منابع موجود به نحو مطلوبي استفاده و كارايي و راندمان منابع در مقايسه با حالت قبل به نحو قابل توجهي افزايش مي يابد . اشتغال ايجاد شده در صنايع تبديلي از نظر مولد بودن و بهره وري قابل توجه است . با تبديل و فرآوري محصولات كشاورزي ضمن توليد مواد غذايي و ساير فراورده‌هاي با ارزش افزوده بالا، امكان نگهداري و حمل و نقل آسان آنها را فراهم مي‌نمايد.
بيش از 85 درصد صنايع تبديلي و تكميلي مربوط به بخش كشاورزي را صنايع غذايي تشكيل مي دهد . با توجه به آثار مستقيم و غير مستقيم اين صنايع از نظر توليد و اشتغال كه در بخش كشاورزي برجاي مي‌گذارد موجب رشد و شكوفايي درسطح كلان اقتصاد مي‌گردد.
كشورهاي توسعه يافته همواره سياست اقتصادي خود را بر مبناي تلفيق كشاورزي و صنعت استوار كرده اند. ميزان تحقق پذيري پيوند زراعي - صنعتي درسطح ملي در حد قابل توجهي به رشد متوازن كشاورزي و صنعت، همبستگي متقابل آنها و همچنين ارضاي كامل و متقابل نيازهاي يكي به توسط ديگري مربوط مي شود.
ضرورت توسعه صنايع تبديلي بخش كشاورزي بعنوان بخش اصلي صنايع روستائي مي تواند درساماندهي وضعيت اقتصادي روستاها ، نقش سازنده ومهمي را ايفا نموده ودرعين حال ، وظيفه تبديل وفرآوري محصولات كشاورزي را نيز برعهده گيرد. گسترش اين صنايع دردرجه اول ، موجب كاهش ضايعات شده ودرمرحله بعد به افزايش وبهبود توليد تمامي فرآورده هاي كشاورزي كمك مي كند وقادر است كالا را با بسته بندي مناسب و كاملا بهداشتي دراختيار مصرف كننده قرار دهد.
نزديكي صنايع تبديلي به محل توليد ،ازميزان ضايعات مي كاهد ، ضمن اينكه موجب حذف هزينه حمل ونقل ودرنتيجه كاهش قيمت تمام شده فراورده هاي توليدي نيز مي گردد. تغيير ساختار كشاورزي وصادرات را بايد تاثيرانكارناپذير صنايع تبديلي دانست . اين خصيصه به دليل ويژگي صنايع يادشده درايجاد ارزش افزوده است . زيرا با حفظ خواص محصولات ، موجب بالارفتن كيفيت وارزش افزوده مي شوند. اما ازسوي ديگر گسترش كشاورزي موجب رونق وتوسعه صنايع تبديلي رافراهم مي آورد. همچنين ازآنجا كه كشاورزان پس ازبرداشت محصول تا زمان آماده سازي زمين براي فصل بعدي كاشت ، بطورمعمول بيكارند، ازآن طرف هم صنايع تبديلي با انباركردن مواد اوليه قادرند درزمان دلخواه ، فعاليت خودرا پي بگيرند ازمهاجرت بي رويه روستانشينان با ايجاد اشتغال جلوگيري مي كند كه يكي ازنتايج صنايع تبديلي به ويژه درروستاها خواهد بود.
در پايان مي توان گفت: با توجه به ميزان بالاي ضايعات محصولات كشاورزي و همچنين ناكافي بودن توسعه صنايع پس از برداشت محصول در سال هاي گذشته، پتانسيل رشد و توسعه اين صنعت بسيار بالاست.، علاوه بر اين به منظور ايجاد افزايش ارزش افزوده در بخش كشاورزي خصوصاً براي جلب سرمايه گذاران در اين بخش لازم است صنعت مذكور در كشور توسعه جدي پيدا نمايد.
تهيه و تنظيم :دكتر منوچهر فاضل